سطوح تحول دیجیتال متفاوت است و در هر سطح این تحول، محرکهای خاصی وجود دارد. انتظارات شهروندان، تغییرات جمعیت شناختی، رفتارهای اجتماعی جدید، افزایش کارایی خدمات دولتی و پیشرفتهای فنی، از محرکهای کلیدی تحول دیجیتال در سطح ملی بشمار میآیند. در ادامه به تشریح برخی از این محرکها میپردازیم.
انتظارات شهروندان
اولین و مهمترین موضوع این است که تحول دیجیتال در اثر وجود نیاز به انطباق با انتظارات متغیر شهروندان و سازمانها، ایجاد میشود. تعاملات دیجیتال پیوسته، ساده، بیدردسر و مرتبط، همچنین دسترسی به خدمات به شخصیشدهترین حالت «سفارشیسازی انبوه» ازجمله این نیازها میباشد. در پاسخ، باید راهحلهای جدیدی برای اطلاعرسانی بهتر، درگیر کردن و تعامل بیشتر با شهروندان و بهبود تجربه دیجیتال کاربران توسعه داد. امروزه تعامل با شهروندان یک مسئله کلیدی استراتژیک برای دولتهاست و باید به این نکته توجه شود که در عصر دیجیتال، انتظار میرود، بیشتر تعاملات از طریق کانالهای دیجیتال، انجام گیرند.
کارایی خدمات عمومی
محدودیتهای اقتصادی، کشور را مجبور میکنند تا منابع خود را بهصورت کارآمد تخصیص داده و عملکرد و فرایندهای ارائه خدمات خود را بهینه نماید. در این رابطه، فناوریهای دیجیتال، پتانسیل بالایی دارند. در بخشهای مختلفی اعم از انرژی، حملونقل و آب، ابزارهای دیجیتالی مانند اینترنت اشیا میتوانند صرفهجویی بسیاری، در راستای نگهداری از زیرساخت، ایجاد نمایند.
اپراتورها از نگهداری واکنشی، به سمت نگهداری پیشگیرانه در حال تغییر هستند تا زمان در دسترس بودن خود را به حداکثر برسانند و ارزش اقتصادی دستگاهها را بهبود بخشند. نیاز به ارائه خدمات درمانی باکیفیت بهتر در حین کنترل هزینهها، محرک بیمارستانها برای توسعه و بهکارگیری سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی و راهحلهای دیجیتالی است.
برنامههای کاربردی نامحدود بوده و در تمام بخشها وجود دارند. بهعنوانمثال خدمات اورژانسی میتوانند از طریق جستجوهای سازمانیافته و پاسخهای دیجیتالی شهروندان، بهبود پیدا کنند؛ و شهروندان میتوانند از طریق اپلیکیشن، هشدارهایی را به نزدیکترین اداره پلیس ارسال کنند. توجه به این نکته مهم است که برای برطرف کردن یک نیاز واقعی و ارائه ارزشافزوده به کاربران، راهحلهای دیجیتالی باید هدفگیری و برنامهریزی شوند.
انطباق با بازیگران جدید بازار
پیچیدگی رو به افزایش و پویایی بازار، شامل بازیگران جدید آن، ضرورت تحول دیجیتال را در سطح کشور، دولت و ارائهدهندگان خدمت ایجاد کرده است. این سیر تکاملی، سؤالاتی اساسی را در مورد برخی فعالیتهای کلیدی دولت مانند کیفیت، پیوستگی، توان مالی و دسترسی جهانی به خدمات عمومی، ایجاد میکند. نسل جدید خدمات عمومی در حال ظهور است و درنتیجه چالشهای نظارتی جدید باید به شیوهای حساس و با توجه به ویژگیهای آنها، مورد توجه قرار گیرند.
برای رقابتپذیر ماندن، خدمات عمومی باید در ارائة نوآوری سریع عمل نمایند. در بخش انرژی، بازیگران سنتی باید با تازهواردانی که با بهرهگیری از فناوریهای تحولآفرین، به دنبال ساخت اکوسیستم تجاری در حوزة خانههای متصل هستند و سعی دارند تا کل دادههای مشتریان را دریافت کنند (مانند گوگل)، سروکار داشته باشند. در بخش حملونقل نیز، در انجام فعالیتهایی نظیر فروش بلیط، واسطههایی در حال پدیدارشدن میباشند. امروزه پلتفرمهای صوتی-تصویری دیجیتال جدید نیز نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. اپراتورها بهطور عمودی با یکدیگر یکپارچهشده، انتقالات کابلی، دسترسی به اینترنت، تحول محتوا و تولید آن را پوشش میدهند. در این زمینه، دولتها و ارائهدهندگان خدمات عمومی نیازمند شبکهسازی بوده تا مشارکت و اتحاد جدیدی را در بخش خود و فراتر از آن پیدا نمایند.
فشارهای هزینهای و بودجهای
با توجه به وضعیت اقتصادی کشورها و فشارهای هزینهای و بودجهای پیش روی آنها، صرفهجویی در چنین هزینههایی از اولویتهای هر کشوری است. تأثیر تحول دیجیتال و فناوریهای تحولآفرین بر افزایش کارایی و اثربخشی فرایندها در سطوح مختلف در اقتصاد دیجیتال، موجب میشود تا هزینههای عملیاتی کاهشیافته و از این طریق، در بودجه اختصاصیافته برای بخشها، صرفهجویی ایجاد شود.
فناوریهای تحولآفرین
فناوریهای تحولآفرین مانند رایانش ابری، کلان داده و ابزارهای تحلیل، اینترنت اشیاء، رایانش موبایلی، هوش مصنوعی، رسانههای اجتماعی و تحلیل یادگیری ماشین، انتظارات شهروندان را بالا بردهاند. این فناوریها، با تغییر در زندگی و کار افراد، پتانسیل افزایش کارایی و بهرهوری فرآیندها و خدمات دولت را دارا هستند.
منافع و آثار اقتصادی تحول دیجیتال در سطح ملی
گزارش حرفهای «مطالعه تطبیقی تحول دیجیتال در سطح ملی»