حضور در برنامه چراغ مطالعه کانال چهار سیما
چهاردهمین قسمت برنامه چراغ مطالعه با حضور دکتر مهدی شامی زنجانی و با موضوع نقد و بررسی کتاب «ناخدایی دیجیتال» چهارشنبه ۲۱ آبان‌ماه از شبکه چهار سیما پخش شد.
دکتر شامی زنجانی گفتگو در برنامه چراغ مطالعه اینگونه آغاز کرد:
در عصر دیجیتال فناوری‌های تحول‌آفرین پدیدار شده‌اند، این فناوری‌ها ماهیت کارهای انسان‌ها را تغییر داده‌اند و به انسان‌ها برای انجام کار‌هایی که قبلا قادر به انجام آنها نبوده‌اند کمک می‌کنند. یکی از ویژگی‌های عصر دیجیتال، داده و تحلیلگری داده است. در عصر دیجیتال اعتقاد بر این است که داده همچون هوا است. یکی دیگر از ویژگی‌های عصر دیجیتال متصل بودن است. در ابتدا صرفا آدم‌ها باهم در ارتباط قرار می‌گرفتند ولی در عصر جدید این اشیا هستند که اطلاعات را پردازش می‌کنند و با انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کنند.
در ادامه در رابطه با این موضوع که آیا این حجم از دخالت فناوری‌ها در زندگی انسان‌ها مطلوب هست یا خیر، افزود: فناوری یک شمشیر دو لبه است و به همین دلیل ناخدایی معنا دارد. نه تسلیم محض شدن در برابر فناوری‌ها ما را به نتیجه می‌رساند و نه از گارد گرفتن و مقاومت در برابر آنها نتیجه‌ای حاصل خواهد شد. وی افزایش سواد جامعه در حوزه فناوری را راه حل این موضوع دانست و اشاره کرد که این سواد هم در سطح عمومی و هم در سطح تخصصی باید اتفاق بیفتد.
دکتر شامی زنجانی بر این موضوع تاکید کرد که در رابطه با تاثیر منفی فناوری‌ها در زندگی انسان‌ها دو عقیده وجود دارد: سرخوشی و سلطه. آلدوس هاکسلی در کتاب «دنیای قشنگ نو» اشاره کرده است که فناوری، زندگی انسان‌ها را به سمت عیش و خوشی‌های به دور از آگاهی سوق می‌دهد و قدرت تفکر را از انسان‌ها دور می‌کند. در مقابل نیل پستمن در کتاب تکنوپولی و جورج اورول در کتاب ۱۹۸۴ بر این باور هستند که از فناوری برای گرفتن آزادی بشر استفاده می‌شود. موضوع قابل تامل این است که حاکمان از این قدرت در سطح جهانی و ملی و.. چه استفاده‌ای خواهند کرد و چگونه انسان‌ها را تحت فشار خواهند گذاشت. کلماتی همچون ناخدایی بیان می‌کند که نسبت به این پدیده‌ها باید عاقلانه و با احتیاط رفتار کرد.
ایشان در پاسخ به این سوال که آینده فناوری دیجیتال چیست، گفت:
ونکات ونکاترامان آینده پژوه در دانشگاه بوستون به این سوال اینگونه پاسخ داده است که در سال های ۲۰۱۵ الی ۲۰۲۵ در دنیا اتفاقاتی در زمینه فناوری، نوآوری و تحولاتی در زندگی بشر رخ خواهد داد که به اندازه اتفاقات تا سال ۲۰۱۵ در دنیا بوده است و اینکه در سال ۲۰۲۵ چه اتفاقاتی خواهد افتاد را نمی‌د‌انیم و تنها چیزی که از آن اطلاع داریم آن است که اتفاقات بزرگی در راه است.
وی افزود: دنیا به سمت دیجیتالی شدن می‌رود و ما در ایران دیجیتال زمانی می‌توانیم بهترین دستاورد را داشته باشیم که بتوانیم مسائل مانند فساد، شفافیت و بحران ناکارآمدی عملکرد را حل بکنیم. در واقع ایران دیجیتال و فناوری‌ها می‌توانند مرهمی بر زخم‌هایی باشد که دهه‌هاست کشور ما درگیر آنها بوده است. البته در این باره می‌بایست هوشمند رفتار کرد ولی مقاومت در برابر فناوری‌ها و بستن، راه حل این موضوع نیست. راه حل این است که از مزایای آن استفاده کنیم و سواد مردم رو در این موضوع ارتقا بدهیم و با آغوش باز تحولات را بپذیریم.
وی در خاتمه در پاسخ به این که عصر دیجیتال قابلیت محدود شدن به یک جغرافیا را دارد، گفت:
این سوال را در قالب تعبیر اشتباه اینترنت ملی پاسخ می دهم. ما می‌توانیم شبکه ملی که مفهوم بسیار با ارزشی هست داشته باشیم اما اینترنت ملی نداریم، در واقع یکی از ویژگی‌های اصلی عصر دیجیتال، بدون مرزی است و رفته رفته این مرزها کمرنگ‌تر می‌شوند و بهتر است که انرژی‌مان را صرف بستن مرزها نکنیم.
برای مشاهده چهاردهمین قسمت برنامه چراغ مطالعه کلیک کنید.
