تاثیر منفی فناوریها بر زندگی بشر را میتوان در دو واژه خلاصه نمود: سرخوشی و سلطه. آلدوس هاکسلی در کتاب «دنیای قشنگ نو» اشاره کرده است که فناوری، زندگی انسانها را به سمت عیش و خوشیهای به دور از آگاهی سوق میدهد و قدرت تفکر را از انسانها سلب میکند. در مقابل نیل پستمن در کتاب «تکنوپولی» و جورج اورول در کتاب «۱۹۸۴» بر این باور هستند که از فناوری برای گرفتن آزادی بشر استفاده میشود. موضوع قابل تامل این است که حاکمان از این قدرت چه استفادهای خواهند کرد و چگونه انسانها را تحت فشار خواهند گذاشت. کلماتی همچون ناخدایی دیجیتال بیان میکند که نسبت به این پدیدهها باید عاقلانه و با احتیاط رفتار کرد.
فناوریها و در راس آنها شبکههای اجتماعی، تا اندازهای عمق را از انسانها گرفتهاند. فناوری گاهی با خود فرهنگ بههمراه میآورد. برای مثال در توییتر تعداد کلمات خاصی در اختیار فرد قرار میگیرد و این بهمعنای کوتاه کردن سخن و بهتبع آن عدم وجود امکان انتقال مطلب بهشکلی که میخواهیم است. همچنین کپشنهای اینستاگرام و پستهای مبتنی بر عکسها یا فیلمهای ۱ دقیقهای نمیتواند به ما عمق ببخشد و اتفاقا در جاهایی به ما توهم دانستن میدهد.
در چنین وضعیتی، افراد بهصورت کپسولی با مفاهیم آشنا میشوند یا اصطلاحا به آن نوک میزنند و فکر میکنند نسبت به آن موضوع دانایی دارند که این موضوع میتواند ضربههایی را به افراد وارد کند. همچنین این رسانهها میتوانند ما را از خلوت خودمان و رسانههای غیرفناورانه، که در راس آنها کتاب قرار دارد، دور کنند.
مطالب بالا گوشهای از مباحث ارائه شده توسط دکتر شامی زنجانی در برنامه چراغ مطالعه کانال ۴ بود. برای مشاهده این برنامه کلیک کنید.
هوش مصنوعی؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها
بیومتریک؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها
واقعیت مجازی و افزوده؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها