صنعت لبنیات نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارد و میلیون ها نفر در تولید، فرآوری و توزیع آن مشارکت دارند. اما با وجود اندازه و اهمیت این صنعت بسیاری از مشاغل لبنی در سراسر جهان هنوز به فرآیندهای دستی متکی هستند که می تواند زمان بر، پرهزینه و ناکارآمد باشد. تحول دیجیتال در حال تغییر نحوه فعالیت کسب و کارها در تمام صنایع است و صنعت لبنیات نیز از این قاعده مستثنی نیست. تحول دیجیتال بی سر و صدا در صنعت لبنیات و تأسیسات فرآوری در سراسر جهان در حال وقوع است. شرکت ها از قدرت فناوری برای بهینه سازی تولید، از نظارت بر سلامت دام گرفته تا کنترل کیفیت محصولات لبنی، استفاده می کنند. دیجیتالی شدن می تواند صنعت لبنیات را با ارائه داده های بلادرنگ، بهبود تصمیم گیری، افزایش شفافیت و قابلیت ردیابی محصولات، بهینه سازی زنجیره های تأمین و کاهش هزینه ها متحول کند. فناوری های دیجیتالی مانند اینترنت اشیاء، تحلیل گری داده، هوش مصنوعی و رایانش ابری می توانند به کسب وکارهای لبنی کمک کنند تا فرآیندها را ساده تر، وظایف را خودکار و عملکرد کلی خود را بهبود بخشند. امروزه پیشرفت های فناوری و دیجیتالی شدن این صنعت را متحول کرده و کارایی، کیفیت و پایداری را بهبود بخشیده است. با استقرار و یکپارچه سازی فناوری های دیجیتال در زنجیره ارزش توان و ابزار لازم برای جلوگیری از هرگونه تأخیر یا اختلال در تولید لبنیات فراهم می شود.
برای اطمینان از اینکه صنعت لبنیات می تواند با تقاضای فزاینده جامعه برای محصولات لبنی همگام شود، پذیرش فناوری های دیجیتال بسیار مهم است. آن ها می توانند نقش قابل توجهی برای ساده سازی عملیات تولید، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری در صنایع لبنی داشته باشند. در ادامه به برخی از فناوری های مورد استفاده در این صنعت به اختصار اشاره شده است:
یکی از مهم ترین پیشرفت ها در صنعت لبنیات، اتوماسیون فرآیند شیردوشی است. سیستم های روباتیک شیردوشی از حسگرها و هوش مصنوعی برای دوشیدن دام استفاده می کنند. این روبات ها نه تنها نیروی کار مورد نیاز را کاهش می دهند، بلکه زمان مناسب شیردهی را نیز تعیین می کنند که منجر به بهبود بهره وری می شود.
شرکت ها از قدرت اینترنت اشیاء استفاده می کنند تا همه چیز را از مدیریت دامداری گرفته تا پردازش و توزیع شیر متحول کنند. فناوری اینترنت اشیاء امکان نظارت و کنترل از راه دور تجهیزات لبنی را فراهم کرده است. تولیدکنندگان لبنیات اکنون می توانند از طریق این فناوری عملیات خود را بررسی، تنظیمات را بازبینی و هشدارها را در تلفن های هوشمند خود دریافت کنند. این فناوری با استفاده از حسگرها میزان دقیق سطح شیر در ظروف ذخیره سازی را تعیین و امکانات مدیریتی بهتری را در این زمینه فراهم می کند. به لطف مجموعه ای از حسگرهای اینترنت اشیاء در بخش هموژنایزر می توان از کنترل هوشمند پیشرفته به منظور نظارت مستمر استفاده کرد و در صورت بروز مشکل اقدامات لازم صورت گیرد. استفاده از اینترنت اشیاء در صنعت لبنیات منجر به انعطاف پذیری فرآیندها و بهبود کارایی عملیاتی می شود.
استفاده از راه حل های دیجیتال می تواند به تولیدکنندگان لبنیات کمک کند تا داده های جمع آوری شده را تحلیل کنند و تصمیمات آگاهانه تری در مورد عملیات بگیرند. به عنوان مثال SaaS یک پلتفرم متمرکز برای مدیریت داده ها فراهم می کند که می تواند داده ها را از منابع متعددی مانند: داده های کیفیت شیر، نظارت بر سلامت دام و کیفیت خوراک جمع آوری کند. با ادغام داده ها در یک فضای ابری ردیابی و مدیریت عملیات و فرآیندهای تولید برای صنایع لبنی ساده تر شده و تصمیمات داده محور بر اساس اطلاعات بلادرنگ اتخاذ می شود. به این ترتیب شرکت های لبنی می توانند عملیات خود را برای بهره وری، سودآوری و پایداری بیشتر بهینه کنند. اطمینان از کیفیت شیر در صنایع لبنی بسیار مهم است؛ لذا دامداران از این فناوری استفاده می کنند تا کیفیت شیر را با استفاده از داده های بلادرنگ تحلیل کنند. تحلیل گری داده در مدیریت مزرعه نیز مورد استفاده قرار می گیرد تا تصمیمات خردمندانه ای در مورد پرورش، تغذیه و مدیریت بهداشت دام اخذ شود.
مصرف کنندگان به دنبال بهبود سلامتی فراتر از تغذیه اولیه هستند. این امر نیازمند توسعه محصولات لبنی غنی شده با پروبیوتیک ها، ویتامین ها، مواد معدنی و سایر مواد تقویت کننده می باشد. این مسئله صنعت لبنیات را وادار کرده تا به منظور ایجاد شفافیت و افزایش اعتماد مصرف کنندگان از فناوری بلاک چین برای ارائه یک سند قابل تأیید و بدون دستکاری از سفر محصولات لبنی از مزرعه تا مصرف استفاده کند. به این ترتیب نظارت بر کیفیت و ایمنی محصولات لبنی نیز افزایش می یابد. بلاک چین یافتن پیوندهای معیوب، حذف مواد آسیب دیده و بررسی کیفیت محصول را قبل از عرضه به بازار آسان می کند. این فناوری با ارائه قراردادهای هوشمند می تواند صنایع لبنی را قادر سازد تا تراکنش های شبکه ای فوری را بدون هیچ واسطه ای انجام دهند. قراردادهای هوشمند در صنایع لبنی، زبان مشترکی را بین تولیدکنندگان، خرده فروشان و تنظیم کننده ها ایجاد می کند؛ بنابراین، فرآیندها را ساده می کند و جریان اطلاعات و کیفیت تبادل داده را بهبود می بخشد.
دوقلوی دیجیتال کمک می کند تا فرآیندهای حیاتی کارخانه تولید لبنیات را شبیه سازی، جریان مواد و محصول را روان، ظرفیت تولید را تأیید و گلوگاه ها را شناسایی کرد. این فناوری، به شرکت امکان می دهد که سناریوهای اگر – آنگاه[۱] را شبیه سازی کند و اقدامات درست را قبل از زمان اجرا پیش بینی کند.
ظهور هوش مصنوعی به بهبود کیفیت و کارایی دامداری از تولید شیر گرفته تا فرآوری و توزیع کمک می کند. دامداران با استفاده از هوش مصنوعی و بینایی کامپیوتر در شبکه های مبتنی بر ابر نحوه مدیریت دام ها، اصلاح فرآیندها و بهینه سازی تولید را تغییر می دهند. از الگوریتم های هوش مصنوعی برای تحلیل داده ها و ارائه بینش در مورد رفاه دام استفاده می شود و به دامداران کمک می کند تا بیماری دام ها را زود تشخیص دهند و برنامه های تغذیه و پرورش آن ها را بهینه کنند.
یک اکوسیستم دیجیتال سودآوری را برای صنعت لبنیات به همراه دارد. از جمله شرکت های نوآوری که در دیجیتالی کردن و تقویت اکوسیستم صنعت لبنیات پیشرو هستند عبارتند از:
سفر تحول دیجیتال در صنایع لبنیات خالی از چالش نیست. موانع متعددی در ارتباط با زیرساخت های دیجیتال و اینترنت، هزینه پیاده سازی فناوری ها، کمبود نیروی کار ماهر و همکاری میان بازیگران زنجیره تأمین در این راه وجود دارد. از آنجایی که این عوامل به تغییر شکل بازار می انجامند، بسیار مهم است که چالش های پیش روی صنعت شناسایی و پیامد آن ها را برای تولیدکنندگان، خرده فروشان و مصرف کنندگان مورد بررسی قرار داد. از جمله چالش های مهمی که صنایع لبنی با آن ها مواجه هستند عبارتند از:
در دنیای دیجیتال امروز، هیچ شرکتی نمی تواند خطر حملات سایبری را نادیده بگیرد. امنیت سایبری به ویژه برای صنایع تولیدی که تجربه کمتری در این زمینه دارند، یک امر ضروری است. صنعت لبنیات نیز باید اطمینان حاصل کند که داده های آن ها دقیق هستند و خطر حملات سایبری یا نقض داده ها وجود ندارد. علاوه بر این، نیاز به پرسنل ماهری وجود دارد که بتوانند داده ها را به طور مؤثر تفسیر کرده و با توجه به آن ها اقدام به بهبود عملیات کنند.
با افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای جایگزین های گیاهی، شرکت های زیادی به توسعه و عرضه محصولات جدید غیر لبنی مانند شیر بادام، شیر نارگیل، شیر جو دوسر و شیر سویا روی آورده اند و تولیدکنندگان لبنیات سنتی را برای نوآوری و تنوع محصولات به چالش کشیده اند.
صنعت لبنیات متشکل از اکوسیستم وسیعی است که ذینفعان مختلف را شامل می شود. معیشت حدود ۱۵۰ میلیون کشاورز و خانواده به تقاضا و قیمت شیر خام بستگی دارد. با این حال، عدم تعادل بین تقاضا و عرضه اغلب باعث نوساناتی می شود که حفظ درآمد پایدار را برای دامداران چالش برانگیز می کند. این نوسانات پیامدهای اجتماعی نامطلوبی دارد که بر رفاه کشاورزان و خانواده های آن ها تأثیرگذار است.
شیر به عنوان ماده اولیه محصولات لبنی ماندگاری کوتاهی دارد. تأخیر در سرمایش منجر به فاسد شدن حدود سه درصد یا حدود ۵ میلیون تن شیر می شود. علاوه بر این بیشتر محصولات لبنی برای نگهداری و حمل و نقل به دمای کنترل شده نیاز دارند. نبود زیرساخت های خنک کننده مناسب منجر به ایجاد ضایعات، نه تنها از شیر خام، بلکه از محصولات نهایی و بسته بندی نیز می شود. از طرفی انرژی مصرفی به منظور نگهداری شیر در دمای مناسب منجر به انتشار گاز کربن می شود و از منظر زیست محیطی صنعت را با چالش هایی مواجه می کند.
زنجیره تأمین صنایع لبنی به دلیل وابستگی به عوامل مختلفی مانند دمای محیط، در دسترس بودن زنجیره سرد و ماندگاری کوتاه محصولات بسیار پیچیده است. از این رو تولید در مقیاس بزرگ یک چالش برای صنایع لبنی محسوب می شود. اطمینان از اینکه محصولات مشابه با کیفیت یکسان می توانند در سایت های مختلف تولید شوند نیازمند برنامه ریزی دقیق و قابلیت های شبیه سازی کارآمد است. همچنین افزایش خرید آنلاین مواد غذایی، شرکت های لبنی را وادار می کند تا خود را با کانال های توزیع جدید و استراتژی های بازاریابی وفق دهند تا بتوانند به طور مؤثر به نیاز مصرف کنندگان پاسخ دهند.
پرورش حیوانات شیرده با نژاد خوب تقاضای زیادی برای خوراک و علوفه با کیفیت ایجاد می کند در حالی که دامداران با کمبود شدید و روزافزون علوفه سبز و خوراک با کیفیت مواجه هستند.
[۱] What-If
[۲] DeLaval
[۳] Connecterra
[۴] SomaDetect
[۵] Dairymaster
[۶] AfiMilk
[۷] Trioliet
https://gitnux.org/dairy-industry-trends/
https://www.iebrain.com/transforming-the-dairy-industry-with-digital-technology/
https://www.dairyproducer.com/digitalization-in-dairy-cows/
https://food-blog.csb.com/us-en/digitization-of-dairies-5-recommendations-from-the-field
https://ifcndairy.org/the-future-of-the-dairy-world/
https://www.tetrapak.com/en-ie/insights/cases-articles/automation-dairy-process
https://o9solutions.com/knowledge/esg-in-dairy/
https://optahaul.com/6-benefits-of-digitising-the-dairy-supply-chain/
https://dairytech360.com/The-Vital-Role-of-Digital-Transformation-in-the-Dairy-Industry.php
https://info.blimling.com/rs/161-IHR-738/images/ebook-Digitizing-Dairy-2023.pdf
https://www.dairyfoods.com/articles/96002-how-to-overcome-five-digital-manufacturing-challenges
https://www.iotone.com/case-study/digital-twin-in-dairy-production/c1481
https://www.msrvantage.com/dairy-industry/
https://www.wipro.com/infrastructure/adopting-iot-technologies-to-rejuvenate-dairy-farming/
صنعت ۴٫۰ (انقلاب صنعتی چهارم) چیست؟
نسخه صنعتی مدل تحول دیجیتال ۲۰۲۰۰
آغاز همکاری مشاورهای با شرکت «فرآورده های لبنی رامک» در حوزه تحول دیجیتال
برگزاری جلسه مشاوره و همفکری تحول دیجیتال در شرکت فرآورده های لبنی رامک