هریک از ما برای سرمایهگذاری راهی را انتخاب میکنیم، عدهای پول خود را جهت خرید ملک صرف میکنند، افرادی به خرید کارهای هنری و یا کالاهای آنتیک علاقهمند هستند و برخی هم بازار سکه و دلار را به خاطر نوسانات بالا ترجیح میدهند. فارغ از اینکه سبد سرمایهگذاری خود را با کدام چیدمان طراحی میکنید، لازم است بدانید توکنایز در حال خلق مدلهای اقتصادی هوشمند است، مدلهایی که به تعبیر برخی از اقتصادانان انقلاب صنعتی چهارم است، اما توکنایز چه مفهومی دارد؟
بیشتر افراد زمانیکه کلمهای تازه میشنوند، سعی میکنند با نزدیک کردن آن کلمه به مفاهیمی که در ذهن دارند، برایش قرینه معنایی بیابند که البته ممکن است در مواقعی این قرینهیابی درست نباشد. توکنایز مفهوم جدیدی است که معمولا اولین کلمهای که معادل با آن، به ذهن خطور میکند بیتکوین یا ماینینگ با ماجراهای پر سروصدای ممنوعیتش است و توکنایز با داشتن ترکیبی از اعداد صفر و یک، معادل رمزنگاری و الگوریتمهایش به نظر میرسد اما همانطور که در ادامه خواهیم دید در واقع توکنایز مفهومی چتری است که رمزارزها تنها یک نمونه از آن به حساب میآیند.
قبل از ورود به مقدمات، برای اینکه بتوانیم مفهوم توکنایز را به زبان ساده توضیح دهیم به سراغ یک مثال میرویم: « فرض کنید شما مالک یک قطعه زمین به ارزش ۵۰۰ میلیون تومان هستید و جهت انجام یک معامله به ۲۰۰ میلیون تومان نیاز دارید. برای به دست آوردن این مقدار پول، راهی جز فروش ملک خود ندارید و از طرفی تمایل ندارید دارایی خود را از دست بدهید. چه راهحلی به ذهنتان میرسد که علاوه بر حفظ دارایی خود بتوانید سرمایه مورد نیازتان را تامین کنید؟
توکنایز در حل این مسئله به کمکتان میآید. شما میتوانید ملک خود را به ۵۰۰ توکن یک میلیون تومانی تقسیم و سپس این توکنها را وارد بلاکچین کنید و به کمک بستری که بلاکچین در اختیارتان میگذارد، ۲۰۰ توکن را به فروش برسانید. با این راه حل هم سرمایه لازم را به دست آوردهاید و هم مالکیت خود را حفظ کردهاید و در آینده قادر خواهید بود با خرید توکنهای به فروش رفته، مالکیت تمام دارایی خود را به دست آورید. این سناریو از طرف خریدار هم جذاب است، فردی با داشتن ۲ میلیون تومان میتواند مالک ۰٫۴ درصد از یک قطعه زمین شود و علاوه بر حفظ ارزش پول خود، از مزایای رشد اقتصادی سرمایه اولیه خود بهره ببرد، موضوعی که در دنیای امروزی شاید دور از ذهن به نظر برسد». شکل ۱ نشاندهنده مثال فوق است.
شکل ۱- توکنایز دارایی
نیاز به دیجیتالیشدن دارایی همراه با ظهور ماشینهای محاسباتی و شبکههای انتقال داده ایجاد شد. ابزارهای موجود برای مدیریت دارایی و دادوستد آنها به اندازه کافی خودکار نبوده و قابل اعتماد به حساب نمیآمدند، اما احساس نیاز برای پیادهسازی این ایده کافی نبود و لازم به فناوری خاصی جهت نگهداری رکوردهای دارایی بود. ظهور بلاکچین همراه با دفاتر کل توزیع شده[۱] با ویژگیهای منحصر به فردش این بستر را فراهم ساخت. با توجه به جدید بودن مفهوم توکنایز، تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است و اجماعی بر روی یک تعریف وجود ندارد، چند نمونه از تعاریف در جدول ۱ آورده شده است.
جدول ۱- تعاریف توکنایز در منابع مختلف
ردیف |
منبع |
سال | تعریف |
۱ |
کمبریج |
۲۰۱۹ |
توکنایز نوعی نشانهگذاری دیجیتال مبتنی بر بلاکچین و دفترکل توزیع شده است که به صورت رشتهای از کاراکترها و اعداد، با استفاده از بازنمایی رمزنگاری شده امن، در زمینههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. |
۲ |
دیلویت |
۲۰۱۹ |
توکنایز به زبان ساده فرآیند صادرکردن توکن با استفاده از فناوری بلاکچین و بازنمایی دیجیتال از داراییهای قابل معامله است. |
۳ |
آیافآراس |
۲۰۱۸ |
دفاتر کل توزیع شده میتوانند بهعنوان پلتفرمی جهتی نگهداری رکوردهایی از انواع مختلف داده مورد استفاده قرار بگیرند. داراییهای فیزیکی و مالی مانند طلا و سهام توکنایز میشوند و به عنوان توکن در دفاتر کل نگهداری میشوند. هدف اصلی توکنایز سادهسازی تراکنشهای مرتبط با بازنمایی ارزش دارایی است. |
۴ | آزمایشگاه توزیعشده | ۲۰۱۸ |
توکنایز فرآیند تحول دیجیتال[۲] در سیستمهای حسابداری و مدیریت دارایی به حساب میآید. این موضوع هیچ ارتباطی با ایجاد ارزهای مجازی ندارد. داراییهای توکنایز شده همیشه توسط یک کنسرسیوم صادر میشود که نقش آن در ثبتنام کاربران، پردازش معاملات و خدمات متولی است. این فعالیتها طبق مقررات محلی انجام میشود. |
در میان تعاریف آورده شده چند کلمه مشترک دیده میشود: نشانهگذاری، دفترکل توزیع شده، بلاکچین و بازنمایی دیجیتال.
توکن: توکن یا نشانه یک واحد کوچک حسابداری است که برای نشان دادن مالکیت کاربر در یک سیستم حسابداری دیجیتال استفاده می شود.
توکنایز: توکنایز فرآیندی است برای تغییر حسابداری و مدیریت دارایی که در آن مالکیت یک دارایی توسط یک توکن دیجیتال نشان داده میشود.
به زبان ساده توکنایز فرآیند صدور، ذخیرهکردن و انتشار دیجیتال توکنهایی است که در دفترکل توزیع شده ذخیره میشوند. در اختیار داشتن توکن نشاندهنده حق مالکیت دارایی به حساب میآید و میتوان مالکیت را در بستر بلاکچین به سایر افرادی که در شبکه بلاکچین حضور دارند، منتقل کرد.
در مطلب بعد به «فناوری بلاکچین و توکنایز» خواهیم پرداخت.
این مطلب برگرفته از گزارش «توکنایز؛ کلید تحول اقتصاد در دوران تحریم»، منتشر شده توسط گروه تحول دیجیتال میباشد.
[۱] Distributed Ledger Technology (DLT)
[۲] Digital Transformation
[۳] TCO
بلاکچین؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها
کاربردهای بلاکچین در صنعت بانکداری
برگزاری چهارمین کافه دیجیتال با موضوع رمزارزش