توکنایز از تئوری تا عمل

در مطالب قبلی به معرفی توکنایز و بلاکچین و توکنایز پرداختیم. در این مطلب، به بررسی آنچه توکنایز در عمل انجام می‌دهد و ویژگی‌های آن می‌پردازیم. توکنایز در صنایع مختلف می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و با به جریان انداختن دارایی‌های فریزشده، به رونق تولید و افزایش سرمایه‌گذاری کمک کند. توکنایز فرصت مالکیت کسری از یک دارایی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. ارزهای فیات کشورها مانند دلار تنها می‌توانند تا ۰٫۰۱ مقدار پایه خود خرد شوند اما این محدودیت در توکنایز وجود ندارد. توکن‌ها می‌توانند تا ۱۸ رقم اعشار از یک واحد خرد شوند. نمونه‌هایی از کاربرد توکنایز در شکل ۱ آورده شده است.

شکل ۱. کاربرد توکنایز

توکنایز املاک و مستغلات

بازار املاک و مستغلات به دلیل وجود ذی‌نفعان متفاوت، جریان مالی بزرگ، افراد درگیر در ساخت‌وساز و سازمان‌های گوناگون درگیر در وضع مقررات، با پیچیدگی‌های فراوانی روبه‌روست. توکنایز در این بازار به صاحبان املاک اجازه می‌دهند دارایی خود را به توکن‌های مختلف در بستر بلاکچین صادر کنند. توکن‌ها نشان‌دهنده سهم خریدار در یک ملک بوده و مالکیت او را ثابت می‌کند. افراد می‌توانند هر زمان که بخواهند توکن‌هایشان را به فروش برسانند. بلاکچین با داشتن ویژگی تغییرناپذیری، امکان نگهداری سابقه دیجیتالی معاملات صورت گرفته را فراهم می‌کند.

این ساختار احتمال کلاهبرداری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و فروش یک توکن را به صورت همزمان به دو نفر عملا غیرممکن می‌سازد. در حال حاضر چندین استارتاپ در دنیا بر روی توکنایز املاک کار می‌کنند. در سوئیس چندین پلتفرم آزمایشی مانند «توکن‌ استیت» در مرحله اجرای آزمایشی قرار دارند که با در اختیار قرار دادن محیط آزمایشی امکان خرید و فروش توکن‌های زمین‌های مسکونی را فراهم کرده‌اند.

توکنایز طلا

بیت‌کوین و سایر رمزارزهای متداول، محصول مهندسی مالی هستند و پشتوانه فیزیکی ندارد. همین امر سبب ایجاد دیدگاه‌هایی متناقض در میان علمای اسلامی در برابر این پدیده شده است. طلا از اولین شکل پول‌های رایج جهت تبادلات میان جوامع بشر بوده و تقریبا تمامی افراد بر سر باارزش بودن آن جهت قراردادن پشتوانه یک واحد پول اتفاق نظر دارند. توکنایز طلا می‌تواند در صدور توکن‌هایی با پشتوانه طلا مورد استفاده قرار بگیرد؛ یعنی به ازای صدور هر توکن که می‌تواند ۰٫۰۱ گرم طلا قیمت داشته باشد، معادل آن در خزانه صادرکننده توکن، طلای فیزیکی ذخیره می‌شود.

«وان گرم» در امارات متحده عربی با شعار «ما به طلا اعتماد می‌کنیم[۱]» که مشابه شعار نوشته شده روی پول ایالات متحده است، می‌کوشد تفاوت خود با سایر رمزارزها در توکنایز طلا نشان دهد که تا حد زیادی موفق بوده است. نام این استارتاپ در میان ۲۰ استارتاپ برتر فین‌تک خاورمیانه در مجله فوربز دیده می‌شود.

توکنایز انرژی

تاکنون نرخ انرژی از برق و گاز گرفته تا بنزین، صرفا توسط مقامات متمرکز که دولت و یا تامین‌کنندگان خصوصی انرژی تعیین می‌شد. درصورتیکه افراد توکن انرژی در اختیار داشته باشند می‌توانند، بهای قبض‌های برق، گاز و هزینه بنزین خود را پرداخت کنند. در این مدل نرخ‌ها می‌تواند به کمک قراردادهای هوشمند به قوانین تبدیل شود و طبق سیگنال‌های عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شود. با استفاده از این روش نرخ‌ انرژی از شفافیت بیشتری برخوردار خواهد بود.

توکن‌های صادر شده می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذاری و یا برای پرداخت قبوض توسط دارندگان مورد استفاده قرار بگیرند. توکن‌های انرژی مانند سایر توکن‌های بهادار قابل انتقال و فروش هستند. در حال حاضر چندین استارتاپ از جمله «تراگرین[۲]» و «الون سیتی[۳]» توکن‌های انرژی را مبتنی بر بلاکچین صادر و عرضه می‌کنند. با استفاده از این توکن‌ها قیمت انرژی مصرفی توسط الگوریتم‌های هوش مصنوعی و به صورت آنی تعیین می‌شود

توکنایز جمع سپاری

تامین مالی جمعی، یکی از راه‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری خرد به شمار می‌رود که به کمک آن می‌توان سرمایه کارهای کوچک اجتماعی و یا پروژه‌های متوسط و بزرگ را تامین نمود. تامین مالی جمعی به طور کلی سه الگوی مبتنی بر سهام، مبتنی بر پاداش و خیریه دارد و امروزه در زمینه‎های مختلف از ساخت و ساز گرفته تا تامین هزینه یک فیلم سینمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تامین مالی جمعی هر چند روشی جدید در مدل‌های کسب و کار به شمار می‌آید اما نیازمند صرف زمان و هزینه زیاد جهت طراحی کمپین‌های بازاریابی است و بعلاوه در مواردی جهت پولشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. توکنایز جمع‌سپاری راه‌حلی برای برطرف کردن مشکلات تامین مالی جمعی است.

توکنایز از آنجا که در بستر بلاکچین اجرا می‌شود، شفافیت را افزایش می‌دهد و با وجود قراردادهای هوشمند و بدون دخالت افراد در روند اجرای قرارداد، شرایط بهتری جهت جمع‌سپاری ایجاد می‌کند. «اسمارت لندز» اولین پلتفرم جمع‌سپاری مبتنی بر توکنایز در انگلیس است که کاربران می‌توانند توکن خود را از میان املاک و مستغلات، کشاورزی و انرژی انتخاب کنند.

ویژگی‌های توکنایز

توکنایز با داشتن ویژگی‌های منحصر بفرد خود می‌تواند برخی از چالش‌های اساسی در اقتصاد و تامین مالی دارایی، مانند کمبود نقدینگی، هزینه‌های بالای معاملات و شفافیت کم را برطرف سازد.

شکل ۲. ویژگی‌های توکنایز

۱٫ هزینه‌های تراکنش کمتر

• پس‌اندازهای هزینه مربوط به دولت

طبق گفته سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در سال ۲۰۱۸، متوسط ​​هزینه برای عرضه اولیه عمومی با اندازه کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار، می‌تواند ۹ تا ۱۱ درصد باشد. از آنجا که توکنایز بسیاری از واسطه‌های مالی، حقوقی و نظارتی را از بین می‌برد، هزینه‌های تراکنش به میزان قابل توجهی پایین‌تر است. براساس راهکارهای موجود، کارشناسان اقتصادی تخمین می‌زنند که مبلغ کل عرضه اولیه توکن باید زیر ۵ درصد باشد.

• پس‌انداز در هزینه‌های مربوط به تراکنش‌های بازار ثانویه

اعتبارات سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات معمولا ۱۰ تا ۱۵ درصد تراکنش‌ها را شامل می‌شوند. این عدد مقدار کمیسیونی است که یک بار و هنگام خرید صندوق سرمایه‌گذاری توسط سرمایه گذار اتفاق می‌افتد. این نوع هزینه‌ها برای دارایی‌های توکنایز‌شده معنا ندارد، زیرا سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی توکن‌های موجود در بازار ثانویه را خریداری کنند..

• پس‌انداز در هزینه‌های مربوط به عملکرد واحد مدیریت دارایی

قراردادهای هوشمند فراتر از راه‌حل‌های موجود، مدیریت صندوق زیرساخت را به صورت خودکار انجام می‌دهند. قراردادهای هوشمند قادر هستند گزارش عملکرد مشتری، جمع‌آوری و به اشتراک‌گذاری داده‌ها را همزمان با بهبود شفافیت، تسهیل کنند.

۲٫ شفافیت بیشتر

یک توکن بهادار می‌تواند حق مالکیت و مسئولیت‌های حقوقی دارنده را به طور مستقیم بر روی توکن و همراه با سوابق غیرقابل تغییر مالکیت تعبیه کند. این ویژگی‌ها باعث افزایش شفافیت در معاملات را شده و به کاربران این امکان را می‌دهد تا بدانند با چه کسی سر و کار دارند و چه کسی قبلا صاحب این توکن بوده است.

۳٫ دسترسی به منابع دارایی‌های فریز شده

توکنایز می‌تواند طیف وسیعی از ارائه‌دهندگان سرمایه غیرسنتی را وارد زیرساخت‌ها، از جمله خرده‌فروشی و سایر سرمایه‌گذاران در مقیاس کوچکتر کند. توکنایز مالکیت سهمی از ارزش دارایی را امکان‌پذیر می‌کند و بسیاری از جنبه‌های فرآیند کاری مشتری را خودکار می‌کند. این موضوع هزینه‌های تراکنش را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود اندازه سرمایه‌گذاری‌های کوچکتر از نظر مالی برای صندوق های زیرساختی و اشخاص دیگری که توکن صادر می کنند، عملی شود.

۴٫ کاهش ریسک تعداد شرکای مالی کمتر از طریق عدم تمرکز

عدم‌تمرکز یکی از گزاره‌های ارزش کلیدی برای اکثر راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین است. فایده سیستم‌های غیر‌متمرکز این است که هیچ نقطه مرکزی شکستی وجود ندارد. در زمینه مالی، این بدان معنی است که ریسک شرکای مالی کمتر است، زیرا سیستم‌ها می‌توانند بدون نیاز به اعتماد به شخص ثالث کار کنند.

۵٫ افزایش کارایی تراکنش

تکمیل معاملات ثانویه اوراق بهادار خصوصی می‌تواند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. برای اوراق بهادار ذکر شده، با فرض اینکه معامله مطابقت داشته باشد و اوراق بهادار بدون تاخیر تحویل داده شوند، معمولا زمان تسویه حساب سه روز کاری است. از آنجا که معاملات توکنایز به صورت همتا به همتا و بدون ذخیره‌سازی در یک انبارداده متمرکز انجام می‌شود، معاملات همیشه مطابقت دارند و بنابراین تاخیر در تحویل توکن بهادار معنا ندارد. علاوه بر این، صرافی‌های رمزنگاری ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت‌روز در هفته فعالیت می‌کنند و نقدینگی و امکان کشف قیمت را در طول روز فراهم می‌کنند.

۶٫ غلبه بر محدودیت اندازه کوچک پروژه

• تامین مالی پروژه‌های مقیاس کوچک

دسترسی به تامین اعتبار ارزان یکی از موانع اصلی تامین مالی زیرساخت‌ها با مقیاس کوچک است. منابع تامین مالی خصوصی معمولا به دلیل بالا بودن هزینه‌های معاملاتی، اقتصادی نیستند. این موضوع یکی از دلایلی است که پروژه‌های زیربنایی کوچک باید به سرمایه‌گذاری عمومی متکی باشند و برای جذب سرمایه خصوصی تلاش کنند. با استفاده از توکنایز در زیرساخت‌های با مقیاس کوچک، همانطور که در ابتدا توضیح داده شد‌، می‌توان هزینه‌های دقت و تراکنش را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.

[۱] In Gold We Trust

[۲] Terragreen

[۳] Elon City

مقالات مرتبط:

توکنایز؛ چیستی و چرایی

بلاکچین؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها

رمزارزش چیست؟

کاربردهای بلاکچین در صنعت بانکداری

برگزاری چهارمین کافه دیجیتال با موضوع رمزارزش