سرعت خیرهکننده خلق دادهها در دنیای امروز و چالشهایی مانند محدودیتهای کامپیوترهای سنتی در پردازش کلاندادهها، دانشمندان را به سوی روشهای نوین پردازش دادهها که بتوانند جایگزین روشهای امروزی شوند، سوق داده است. رایانش کوانتومی[۱] نوعی فناوری مبتنی بر اصول نظریه کوانتوم است که بر توسعه کامپیوترهایی بر مبنای این نظریه متمرکز است. کامپیوترهای کوانتومی میتوانند جهشی عظیم در توانایی پردازش کامپیوترها نسبت به اَبَرکامپیوترهای امروزی ایجاد کنند.
کامپیوتر کوانتومی میتواند الگوریتمهایی را که در کامپیوترهای سنتی اجرا میشوند، با سرعت و قدرت بهمراتب بالاتری اجرا کند. در محیط کسبوکار صنایع خدمات مالی، بانکها و مؤسسههای مالی با استفاده از بهترین فناوریهای در دسترس، بر سر کسب کوچکترین مزیتهای رقابتی با یکدیگر رقابت میکنند. با پیشرفتهای صورت گرفته در حوزه رایانش کوانتومی، برخی از بانکها به بهرهگیری از رایانش کوانتومی در راستای کاهش چشمگیر زمان موردنیاز برای انجام محاسباتِ بسیار پیچیده و بهبود دقت انجام محاسبات تمرکز کردهاند.
رایانش کوانتومی دارای پتانسیل مناسبی برای حل مسائل مرتبط با بهینهسازی، مدیریت و متنوعسازی پورتفولیو است. همچنین رایانش کوانتومی میتواند فرصتهای جدیدی را برای بانکها در حوزه ارزیابی ریسک ایجاد کند. تحلیل ریسک با استفاده از رایانش کوانتومی تا بهحال تنها در سطح آزمایشی و در سیستمهای کوانتومی واقعی برای مسائل کوچک انجام شده است، اما به تدریج در حال گسترش برای حل مسائل بزرگتر و واقعیتر مانند تحلیل ریسک قیمتگذاری داراییها و تنظیم میزان ریسک پورتفولیوهای سرمایهگذاری است.
از دیگر فرصتهای پیشروی بانکها، استفاده از رایانش کوانتومی در ابزارهای هوش مصنوعی بهمنظور تحلیل کلاندادهها است. رایانش کوانتومی امکان ارتقای روشهای رمزنگاری برای حفاظت از دادههای محرمانه بانکها و کشف سریعتر تقلب را نیز فراهم میسازد.
یادگیری ماشینی، یادگیری عمیق، هوش مصنوعی، بهینهسازی، شبیهسازی و مدلسازی دادهها، و امنیت سایبری از مهمترین کاربردهای رایانش کوانتومی محسوب میشوند. با وجود مزایای زیاد این فناوری، برخی از چالشهای عملیاتی در استفاده از آن وجود دارد. همینطور در حال حاضر، استفاده از رایانش کوانتومی بسیار گران و پیچیده است و اغلب در سطح آزمایشی مورد استفاده قرار میگیرد.
در ادامه برخی از کاربردهای این فناوری شرح داده میشود.
شکل ۱٫ کاربردهای فناوری رایانش کوانتومی
بانکها میتوانند از این فناوری برای تسریع بهینهسازی پورتفولیو استفاده کنند. این فناوری به گروهبندی مجموعههای دادهای متفاوت مربوط به داراییهای مختلف و در راستای سرمایهگذاری مرتبط و وابسته، کمک میکند. همینطور در مقایسه با روشهای سنتی به کاهش ریسک پورتفولیو کمک میکند.
رایانش کوانتومی میتواند به بانکها در کشف تقلب کمک کند. با استفاده از این فناوری میتوان بر تهدیدهای نقضهای امنیتی و کلاهبرداریهای مربوط به خدمات بانکی مانند پرداختها و نقل و انتقالات آنلاین غلبه کرد. تشخیص خودکار تقلب، از شناسایی الگو برای کشف تقلب استفاده میکند و رایانش کوانتومی از الگوریتمهای تشخیص الگوی مؤثری پشتیبانی میکند که میتواند با مسائل آماری پیچیده عمل کند. این امر به بانکها این امکان را میدهد که کلاهبرداری، تقلب و هرگونه فعالیت مجرمانه را بهطور خودکار از طریق شبکههای خودآموز[۲] شناسایی کنند.
بانکها اغلب حجم تراکنشهای بالایی دارند. فناوری کوانتومی اجازه میدهد تا میلیاردها تراکنش در ثانیه انجام شود. علاوهبراین، زمان خرابی زیرساخت با فناوری کوانتومی نزدیک به صفر خواهد بود و کارایی را افزایش میدهد.
با پیشرفت فناوری، هکرها نیز شیوههای عملیاتی خود را ارتقا دادهاند. آنها میتوانند کنترل دستگاههای راه دور را در دست بگیرند و به دادههای حساس دسترسی داشته باشند. دادههای مالی رمزگذاریشده با رمزنگاری کوانتومی ایمنتر از هر نوع امنیت دیجیتال دیگری درنظر گرفته میشود. خواندن دادههای رمزگذاریشده به شکل کوانتومی برای هکرها امکانپذیر نخواهد بود.
موسسات مالی نیازمند اجرای سریع معاملات هستند. این امر میتواند در استراتژیهای پیچیده خرید و فروش با برنامههای رایانش کوانتومی تا حدودی امکانپذیر باشد. ویژگیهای رایانش کوانتومی به موسسات مالی و بانکها اجازه میدهد تا بازدهی بالاتری را با حداقل ریسک ایجاد کنند.
انتظار میرود رایانش کوانتومی مدیریت ارتباط با مشتری را در بانکداری بهبود بخشد. دقت را از نظر هدفگیری[۳] مناسب مشتری بر اساس روند خرید و موارد مشابه افزایش میدهد.
جیپیمورگانچیس و بانک بارکلیز توجه و تمرکز جدی به رایانش کوانتومی دارند و آزمایشات خود را در سال ۲۰۱۷ آغاز کردهاند. جیپیمورگانچیس با آیبیام[۴] وارد همکاری شد تا استفاده از این فناوری در خدمات مالی با دسترسی مستقیم به سیستمهای آیبیام مبتنی بر ابر را بررسی کند. انجام آزمایشهای حوزههای فعلی موردعلاقه جیپیمورگانچیس با استفاده از رایانش کوانتومی عبارتند از استراتژیهای معاملاتی، بهینهسازی پورتفولیو، قیمتگذاری دارایی و تجزیه و تحلیل ریسک، که نیازمند استفاده از مدلهای الگوریتمی پیچیده است.
[۱] Quantum Computing
[۲] Self-learning
[۳] Targeting
[۴] IBM
بانکداری دیجیتال؛ چیستی و چرایی
رایانش کوانتمی؛ روند توسعه، زنجیره ارزش و کاربردها