بهنظر یکی از معیارهای مهمِ سلامتِ یک «سیستم و نظام حکمرانی» این است که چقدر با تحمل و مدارا به استعدادهایش زمینِ بازی داده و مسیر را برای ایفای نقش و ارزشآفرینی آنها هموار میکند. اگر سیستمی «سفله پرور» و «نخبهکُش» باشد، در میانمدت یا بلندمدت دستاوردهای سیاه و نتایج دردناکی در انتظارش خواهد بود.
اما برخی از ویژگیهای شخصیتی و رفتاری یک استعداد چیست؟
- یک استعداد (بخوانید یک نخبه)، انسانِ قدرتمندی است که که بیش از آنکه تحت تاثیر محیطش باشد، بر محیطش تاثیر میگذارد.
- یک استعداد خود را نمیفروشد و به تخصصش خیانت نمیکند.
- یک استعداد، بلهقربانگو، طُفِیلی و آویزانِ یک سیستم نیست و برای خود شخصیتْ و استقلالِ رأی دارد.
- یک استعداد «آنچه را که درست میداند، میگوید و انجام میدهد» نه «آنچه را که درست میدانند و از او میخواهند که بدونِ اندیشیدن انجام دهد».
- یک استعداد با همهجور آدمْ و همهجور تفکرْ کار نمیکند، لذا تعدادِ «نه»های یک استعداد، از تعدادِ «بله»هایش بیشتر است.
- یک استعداد همیشه آماجِ تیر و تَرکش کسانی است که خودْ نمیتوانند قد بکشند، لذا چاره را در این میبینند که او را بزنند و کوچک کنند! یک استعداد به خوبی فهمیده است که «تنهایی» و «بدخواه داشتن»، تاوانِ پروازِ در ارتفاع بالاست.
- یک استعداد حاضر است هزینهی «مقاومت» و «نه گفتنهایش» را بپردازد.
- و در نهایت اینکه یک استعداد، معصوم نیست و حتما اشتباه هم میکند، اما تعداد اشتباهاتش از سایرین کمتر است و کمتر پیش میآید که یک اشتباه را چندینبار تکرار کند.