پردیس دانشگاه دیجیتال؛ تعریف و ویژگی‌ها
سرعت تغییرات در پیشرفت فناوری، افکار، نحوه‌ی تفکر افراد، چگونگی یادگیری، کارکردن و زندگی را دچار تغییر کرده است. همه‌ی افراد و همه‌ي سازمان‌ها چه در بخش عمومی و یا در بخش خصوصی، نمی‌توانند از پیشرفت فناوری عقب بمانند. نوآوری‌های مورد استفاده در بانکداری هوشمند، خرده‌فروشی هوشمند، محل کار هوشمند و اماکن هوشمند مانند بیمارستان‌ها و استادیوم‌ها، می‌تواند در پردیس‌های آموزش عالی گسترش یابد.
این محیط‌های هوشمند با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین و نسل بعدی فناوری‌های موجود، تجربه‌ای آسان و یکپارچه را امکان‌پذیر می‌کند. مهم‌تر از همه، آنها به طور مداوم شیوه‌های خود را برای تأمین نیازهای مشتریان خود مدرنیزه و اصلاح می‌کنند. مؤسسات آموزشی برای حفظ پایداری و مرتبط بودن، باید از فناوری و بینش مبتنی بر تجزیه و تحلیل استفاده کنند تا رفاه اجتماعات خود را افزایش دهند. پردیس‌های آموزش عالی کانون فعالیت‌ها هستند و به همین دلیل، استفاده از استراتژی‌های پردیس دیجیتال می‌تواند تجربه دانشجویان، اساتید، مدیران، محققان، افراد حرفه‌ای و جوامع را بهبود بخشد.
پردیس دیجیتال باید به‌عنوان مهمترین پایه برای مدرن‌سازی آموزش و تسهیل زندگی در پردیس، ایجاد شود. پردیس دانشگاه دیجیتال به استفاده از فناوری‌های پیشرفته کامپیوتر و شبکه‌سازی در ایجاد خدمات یکپارچه و محیط شخصی برای ارتباطات میان اجتماعات دانشگاه اشاره دارد. پردیس دیجیتال فضای فیزیکی را با فضای دیجیتال یکپارچه کرده تا تغییراتی را در تعاملات اجتماعات دانشگاه با منابع و محیط دانشگاه ایجاد کند. معیارهایی نظیر محیط شبکه‌ای دیجیتال، منابع و محیط یادگیری دیجیتال، ابزارهای مدیریت دیجیتال و محیط کار برای بهتر شدن فرآیند آموزش در پردیس دیجیتال ارزیابی می‌گردند.
با پیشرفت فناوری، فناوری کلان‌داده، اینترنت اشیاء، رایانش ابری و موبایل پیشرفت زیادی داشته‌اند. در این زمینه، ساخت پردیس دیجیتال به تدریج توجه مردم را به خود جلب کرده است، به ویژه دانشگاه‌های خصوصی که در ساخت پردیس دیجیتال پیشگامند. در این پردیس از ترکیبی از فناوری‌های نوظهور، رایانش ابری، اینترنت اشیاء، اینترنت موبایل، کلان‌داده‌ها، حسگر هوشمند، هوش کسبوکار، مدیریت دانش و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌شود.
پردیس دیجیتال می‌تواند به اساتید و دانشجویان کمک کند تا محیط فیزیکی دانشگاه را درک کنند؛ و با شناسایی هوشمند، از شرایط مطالعه و کار و ویژگی‌های فردی مطلع شوند. همچنین، پردیس دیجیتال، فضای فیزیکی و فضای دیجیتال را با هم پیوند می‌دهد تا یک فضای آموزشی هوشمند و باز برای اساتید و دانشجویان ایجاد کند. علاوه بر این، این روش تعامل اساتید و دانشجویان با منابع و محیط را تغییر داده، و به نوآوری در خدمات شخصی‌سازی افراد معطوف می‌شود. در ادامه تعاریف مختلف از پردیس دیجیتال به همراه چارچوب‌ها و راه‌حل‌های ایجاد پردیس دیجیتال ارائه شده است.
پردیس دیجیتال قطعه زمینی است که ساختمان‌های مؤسسه آموزشی مانند کتابخانه‌ها، کلاس‌ها، خوابگاه‌ها، مراکز دانشجویی، غذاخوری‌ها و محیط‌های بازآفرینی در آن ساخته شده است. تعاریف مختلفی از پردیس دانشگاه دیجیتال وجود داد اما غالباً پردیس دیجیتال به شبکه‌ای بر پایه‌ی بکارگیری فناوری کامپیوتر پیشرفته، شبکه‌سازی و ارتباط با شبکه‌ی دانشگاه اشاره دارد. پردیس دیجیتال به‌عنوان ترکیبی یکپارچه از خدمات، توانمندی‌ها و عملکردهایی است که کاربران را در تراکنش‌ها، کسب و خلق محتوا، و ارتباط با یکدیگر به صورت آنلاین و یکپارچه قادر می‌سازد.
بنابراین پردیس دیجیتال یک طراحی است که کاربران را در برقراری ارتباط با یکدیگر و داشتن یکپارچگی میان عملکردهای پردیس بر اساس شبکه توانمند می‌نماید. یو و همکاران (۲۰۱۳) بر این باور است که توسعه فناوری دیجیتال به یک نیروی محرکه قدرتمند برای توسعه اجتماعی تبدیل شده است، و تأثیر عمیق‌تر آن بر کار و زندگی افراد است. از دیدگاه آموزش، پردیس دانشگاه دیجیتال استفاده از فناوری اطلاعات در تمام جنبه‌های دانشکده برای دستیابی به نفوذ کامل برند است.
برای طراحی یک پردیس دیجیتال، دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها باید درک و دیدگاه مشترکی را تعریف کنند. دیلویت پردیس دیجیتال را به‌عنوان تغییر الگوی استفاده از فناوری‌های نوآورانه نسل بعدی برای ایجاد پردیس «متصل دیجیتالی» تعریف می‌کند که:
- با تقویت تعامل پویا، نتایج مثبتی را ایجاد می‌کند.
- توسعه و ارائه‌ي مدل‌های کسبوکار جدید و جریان‌های درآمد را امکان‌پذیر می‌کند.
- فرهنگ دیجیتال را برای ایجاد و جمع‌آوری داده‌ها، استخراج بینش از آن داده‌ها و استفاده از بینش‌ها پرورش می‌دهد.
- اطلاعات زمینه‌ای را بر اساس رفتارها، نیت‌ها و موقعیتشان به مؤسسان ارائه می‌دهد.
- هرکدام از دانشجویان را با روشی (بر اساس بینش) به سمت موفقیت آموزشی راهنمایی می‌کند.
- اطلاعات دانشکده را فراهم کرده و به آنها در تقویت تعاملات مثبت با دانشجویان، سایر اعضای هیئت علمی، شرکای اکوسیستم و جامعه کمک می‌کند.
- با استفاده از فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، از مدل‌های جدید یادگیری تعاملی استفاده می‌کند.
- از طریق پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و مدل‌های عملیاتی، بهره‌وری عملیاتی و اثربخشی مدل‌های کسبوکار فعلی آموزش را به طور مداوم بهبود می‌بخشد.
- از نوآوری‌های (کوچک و بزرگ) سایر محیط‌ها و صنایع هوشمند استفاده می‌کند.
- با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی موجود، ارزش افزوده ایجاد می‌کند.
- الگویی برای طراحی، اجرا و آزمایش راه‌حل‌های پایدار برای بهبود جنبه‌های اجتماعی جوامع، مناطق و شهرهای اطراف می‌شود.
- برای ایجاد و حفظ یک پردیس دیجیتال آینده تکامل می‌یابد. پردیس نسل بعدی که به طور مداوم و به مرور مدرن‌سازی می‌شود.
ویژگی‌های پردیس دیجیتال
پردیس دیجیتال یک محیط آموزش هوشمند و باز و همچنین یک محیط زندگی راحت را برای اساتید و دانشجویان فراهم می‌کند. علاوه بر این، تحقق بخشیدن به نوآوری خدمات شخصی‌سازی شده، نحوه تعامل اساتید و دانشجویان با منابع دانشکده و محیط را تغییر داده است. در مقایسه با پردیس دیجیتال، پردیس دیجیتال دارای ویژگی‌های زیر است:
۱- اینترنت پر سرعت در همه‌جا: شبکه اساس عصر اطلاعات است. پایگاه شبکه پردیس دیجیتال بیشتر روی اینترنت موبایل و اینترنت اشیا تمرکز دارد. در نتیجه باید به ارتباط متقابل شخص با شخص، شخص با شیء و اشیاء با یکدیگر در دانشگاه بیانجامد. همچنین، پهنای باند را در هر زمان و هر مکان فراهم می‌کند.
۲- استفاده گسترده از پایانه هوشمند: با پایانه هوشمند می‌توان به پردازش فراگیر در هر زمان و هر مکان و دسترسی به اطلاعات و ادراک، که به ابزاری محبوب برای اساتید و دانشجویان تبدیل شده است، دست یافت. استفاده گسترده از فناوری حسگر هوشمند، مدیریت و کنترل از راه دور تجهیزات دیجیتال را آسان‌تر کرده است. بنابراین، در هر زمان می‌توان انواع اطلاعات نظارت را بدست آورد و تعامل میان افراد و اشیاء واقعی می‌شود.
۳- کار گروهی راحت: از طریق پشتیبانی ابزارهایی مانند ارتباطات یکپارچه، دستور کار مشترک و کار همکارانه، ارتباطات و همکاری‌های یکپارچه و چند جانبه برای اساتید و دانشجویان در همه جا، پشتیبانی از همکاری فردی و گروهی، تعامل آنلاین و آفلاین، گسترش مطالعه و بحث از کلاس به خارج از کلاس و تحقیق مشترک از آزمایشگاه به فضای مجازی فراهم می‌شود.
۴- دانش جمعی: حمایت از ایجاد دانش، انتشار، مدیریت و استفاده از خرد، یک وظیفه مهم برای پردیس دانشگاه هوشمند است و از ویژگی‌های اصلی آن بشمار می‌آید. پردیس دانشگاه هوشمند با ارائه ابزارهای بسیاری برای ذخیره دانش، طبقه‌بندی و اشتراک دانش، به افراد کمک می‌کند تا داده‌ها و اطلاعات مختلف را به دانش با ارزش‌تر، دستیابی به جمع‌آوری دانش، درک و جذب دانش، تسهیم دانش و نوآوری تبدیل کنند. با ساخت دانش تیم که با سیستم مدیریت دانش پشتیبانی می‌شود، اطلاعات و دانش دانشگاه می‌تواند به طور مداوم از طریق فرآیند ایجاد، به اشتراک گذاری، یکپارچه‌سازی، ثبت، به‌روزرسانی و نوآوری، چرخه خرد پایدار را شکل دهند و نوآوری دانشکده را ارتقاء دهند.
۵- ترکیب هوشمند برنامه‌های کسبوکار: عملکردهای پردیس دیجیتال باید در نهایت در کسبوکار دانشگاه منعکس شود. دانشگاه باید تقسیم‌بندی کسبوکار دانشگاه دیجیتال و معماری اطلاعات نسبتاً بسته را کنار گذارد و یک معماری فناوری اطلاعات باز، یکپارچه و مشترک، مبتنی بر رایانش ابری و فناوری کلان‌داده برای ذخیره‌سازی داده‌های عظیم، و محاسبه و تجزیه و تحلیل از طریق ابر ایجاد کند.
۶- تسلط بر خرد خارجی: دانش پردیس دانشگاه سیلویی نیست و دنیای خارج موجب ارتقاء نوآوری و توسعه پایدار دانشکده می‌شود. به عنوان مثال، فعالیت‌های علمی اساتید باید مبادلات گسترده‌ای با همتایان داخلی و خارجی داشته باشد، زیرا نوآوری و موفقیت آموزش و پژوهش در محیط توسعه جهانی ایجاد می‌شود. برای مثالی دیگر می‌توان به یادگیری متقابل، ارتباطات و منابع بین دانشگاه‌های دیگر اشاره کرد. دانشکده می‌تواند روند اصلاح و توسعه دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها را درک کند و ویژگی‌های خاص خود را توسعه دهد.
بر اساس نیازهای توسعه اجتماعی دانشکده، مانند نیازهای شغلی و نیازهای کیفی استعدادها، می‌توان اصولی را تنظیم کرد و برنامه‌های آموزشی را برای دانشجویان بهبود بخشید. با درک روندهای اقتصادی و اجتماعی، پیشرفت فناوری و اصلاح و توسعه آموزش، می‌توان برنامه‌های توسعه دانشکده را به طور مداوم بهینه کرد و آن را به سمت توسعه پایدار و سریع سوق داد.
به عبارت دیگر، مؤسسات آموزش عالی که سرمایه‌گذاری در اقدامات پردیس‌های هوشمند می‌کنند باید چهار ویژگی اصلی داشته باشند. آنها باید:
- زمینه‌محور: خدمات مبتنی بر زمینه که مکان‌محور هستند، ارائه دهند.
- بینش‌محور: با استخراج بینش از داده‌ها به استنباط و تصمیم‌گیری بهتر کنند.
- تعاملی: مشارکت فعال در داخل مؤسسه و میان اعضای آن را تشویق نمایند.
- شخصی‌سازی شده: راهنمایی شخصی و مشاوره به موقع فراهم کنند.
مقالات مرتبط:
تحول دیجیتال در آموزش (قسمت اول)
تحول دیجیتال و مدل کسبوکار دانشگاه‌ها
ابتکارات دانشگاه‌های مطرح در اکوسیستم‌سازی دیجیتال
